Blog

Ataxie is een psychische aandoening die zich uit in een moeilijke spiercoördinatie. De aandoening wordt veroorzaakt door aangeboren of opgelopen hersenschade. De hevigheid van de symptomen variëren per patiënt: sommige mensen met ataxie kunnen zich met een paar aanpassingen goed redden in het dagelijks leven, terwijl anderen zich nauwelijks verstaanbaar kunnen maken of zelfs gebonden zijn aan een rolstoel.

Symptomen van ataxie

Ataxie leidt vaak tot evenwichtsproblemen en tot ongecoördineerde bewegingen van de ledematen. Kenmerkend zijn een onzekere (zwalkende) loop, moeite met praten (‘dubbele tong’) en problemen met de fijne motoriek van de handen (misgrijpen). Ook trillende handen, moeite met oogbewegingen en problemen met slikken en eten treden vaak op.

Ataxie kan tot psychische veranderingen of een persoonlijkheidsstoornis leiden. Een patiënt die eerder emotioneel stabiel was kan bijvoorbeeld last krijgen van stemmingswisselingen. Mensen met ataxie hebben een hogere kans op depressie en stress. Bovendien kunnen er problemen ontstaan met het plannen van zaken en kan het geheugen achteruit gaan.

Hoe kunnen patiënten geholpen worden?

In de meeste gevallen is ataxie niet te genezen, maar er zijn uitzonderingen. Vaak moeten er aanpassingen in de persoonlijke levenssfeer worden gemaakt. Een patiënt kan een rollator, een aangepast toetsenbord of een rolstoel nodig hebben. Met de juiste aanpassingen, eventueel bekostigd met een bedrijfslening van Qeld, wordt het voor de patiënt mogelijk gemaakt om ook op zijn werk te blijven functioneren. Met behulp van logopedie kan het spraakvermogen verbeterd worden en fysiotherapie kan helpen om beter te lopen.

Mogelijke oorzaken

Ataxie wordt meestal veroorzaakt door een probleem in de kleine hersenen (het cerebellum). Dat is het deel van de hersenen dat de automatische lichaamsfuncties (ademen, slikken, spierbewegingen) reguleert. Bij ataxie is er iets misgegaan met dit hersendeel. Een trauma, een aangeboren genetische afwijking, vergiftiging, maar ook een glutenallergie en bepaalde ziektes kunnen het cerebellum beschadigen. Het cerebellum is dan niet meer in staat om bewegingen goed te coördineren.

Ataxie kan ook buiten de kleine hersenen ontstaan, bijvoorbeeld door een probleem in het evenwichtsorgaan of door schade aan het ruggenmerg.

Wat zijn de prognoses?

Er zijn verschillende soorten ataxie met ruwweg dezelfde symptomen, maar met verschillende oorzaken en vooruitzichten. Ataxie kan tijdelijk zijn: vooral bij kinderen kan het een voorbijgaande nasleep zijn van ziektes met griepverschijnselen. Meestal is ataxie echter permanent en moet de patiënt leren leven met verslechterende lichaamsfuncties. Degeneratieve ataxie is een vorm van ataxie waarbij de hersenen en/of zenuwcellen langzaam afsterven. De symptomen van deze aandoening worden steeds ernstiger.